Zo'n 5.000 kleine, middelgrote en grote bruggen, een twintigtal tunnels en 88 sluizen van Rijkswaterstaat uit de jaren vijftig zestig en zeventig van de vorige eeuw zijn de komende jaren toe aan groot onderhoud of vernieuwing.

Om dat zo goed mogelijk voor elkaar te krijgen werken Rijkswaterstaat en Bouwend Nederland, Techniek Nederland, NLingenieurs, MKB Infra en de Vereniging van Waterbouwers pre-concurrentieel samen in het Platform Vervanging & Renovatie (PVR). Op woensdag 21 mei 2025 deelde het platform in een achterbanbijeenkomst de voortgang. 

Platform Vervanging en Renovatie

Het in 2023 opgerichte Platform Vervanging en Renovatie (PVR) is een van de initiatieven uit de Taskforce Infra, de in 2020 gestarte samenwerking tussen Rijkswaterstaat en de markt. Platform-voorzitter Martin Hoenderkamp: "De huidige opgave vraagt om actief te investeren in nieuwe manieren van werken en nieuwe contractvormen. We moeten toe naar een gezamenlijke aanpak om het werk met de huidige beperkte capaciteit van budget en capaciteit beter, voorspelbaarder en betrouwbaarder uit te voeren. Het PVR biedt een omgeving waarin pre-concurrentieel overleg tussen markt en opdrachtgevers. Veel van de experimenten met nieuwe manieren van werken en nieuwe contractvormen vinden hier plaats. Dat gebeurt op basis van gelijkwaardigheid en met wederzijds respect voor elkaars posities en belangen. Door samen te leren en proberen, maken we ons werk buiten voorspelbaarder, efficiënter en veiliger."

Portfolio-aanpak

Het Platform V&R hield in het Bouwhuis in Zoetermeer op 21 mei 2025 een goed bezochte achterbanbijeenkomst met een terugkoppeling over de stand van zaken. Binnen de portfolio bruggen van Rijkswaterstaat gaat de vernieuwings- en renovatie-opgave om 190 beweegbare bruggen, 190 stalen bruggen en 5.500 betonnen bruggen. Daarvan worden de komende zes jaar meer dan 350 bruggen en viaducten geïnspecteerd en herberekend. Portfolio manager Bruggen Robert de Roos zegt: "Herberekening geeft een duidelijker beeld op welke termijn deze objecten echt aan moeten worden gepakt. Zo blijkt de opgave kokerbruggen veel minder nijpend." Verder orden 88 sluiscomplexen met 127 schutsluizen de komende jaren op een geïntegreerde en efficiënte manier aangepakt. Project- en programmamanager Eric Smulders: "Door deze objecten onder te brengen in portfolio’s van vergelijkbare objecten kan alle beschikbare kennis en ervaring zo gericht mogelijk worden ingezet om de opgave waar te maken. De insteek is vooral slimmer de vernieuwings- en renovatieopgave van Rijkswaterstaat bij de horens te pakken. De capaciteit is beperkt en moet optimaal worden benut in een voorspelbare en constante opdrachtenstroom." Platvorm V&R is voorstander van een aanpak waarin betrokken partijen al in de ontwerpfase een analyse uitvoeren om de risico’s van bouwprojecten beter te beheersen. In de bijeenkomst werd daarvoor de sluis in Farmsum als voorbeeld gegeven. De portfolio-aanpak met bundeling van opgaven in 'treintjes' maakt daarnaast investeringen in innovaties rendabel. Hoenderkamp: "Met onze inzet willen we bijdragen aan verlaging van transactiekosten (aantal, duur, inspanning per aanbesteding); vermindering van proceskosten in de keten (door voorkoming van onnodig onderzoek en minder indirecte kosten voor rapportages/controle) en voorkoming van dubbele werkzaamheden (verbetering van planning en vertrouwen).

Nieuwe contracten

De aanwezigen kregen tijdens de achterbanbijeenkomst een toelichting op de consultatieversie van de Inkoopstrategie Vernieuwingsopgave met daarin een nieuw contract, prijsvormingsmechanisme en het BPKV-afwegingskader. Duidelijk is dat Rijkswaterstaat er klaar voor is om de inkoopstrategie samen met de markt van een 80% versie op papier naar 100% in de praktijk te brengen. Hoenderkamp: "Bijdragen aan de uitwerking van de nieuwe inkoopstrategie van Rijkswaterstaat voor bruggen, sluizen en tunnels is een van de belangrijkste doelen in ons jaarplan 2025." Daarnaast wordt ook gewerkt aan de doorontwikkeling van de Samenwerkingsovereenkomsten (SROK) voor Ingenieursdiensten en voor PPB waarbij het gaat om Projectbeheersing en Systeemgerichte Contractbeheersing en om Integrale Veiligheid. Die doorontwikkeling wordt afgerond in 2025. 

Hoenderkamp: "Er is een sterke samenwerking nodig tussen markt en Rijkswaterstaat om de V&R-opgave effectief en efficiënt te realiseren. Door de nieuwe inkoopmethoden en de terugkoppeling van de eerste resultaten, kunnen we gezamenlijk werken aan een voorspelbare en constante opdrachtenstroom die voldoet aan zowel de dringende vraag van Rijkswaterstaat als aan de markt die hem moet uitvoeren."

De presentaties zijn hier te vinden.

Platform Vervanging & Renovatie

Platform V&R - als onderdeel van de Taskforce Infra - is een meerjarig en pre-concurrentieel samenwerkingsverband tussen markt en opdrachtgevers met als hoofddoel advies te geven over de aanpak en insteek van de V&R-productie. Dit om te komen tot duurzame en doelmatige aanpak van renoveren en vervangen (vernieuwen) van infrastructuur. Het Platform V&R draagt bij aan: 

• een betrouwbare en robuuste productie en programmering en het halen van de volumes in de portfolio's ondanks de onvoorspelbaarheid in de programmering
• voldoende aandacht schenken aan de kenmerken van de V&R-opgave: onzekere scope en bijbehorende risico’s;
• leren van projecten en portfolio's en gebruik van standaarden en ervaringen;
• een juiste risicoverdeling en reële marges om een gezonde, innoverende sector te ondersteunen die op een doelmatige en veilige manier mensen en middelen kan inzetten om gezamenlijk de doelen te bereiken.

Het PVR bestaat uit vertegenwoordigers van Koninklijke Bouwend Nederland, Techniek Nederland, Koninklijke NLingenieurs, NL Digital, MKB Infra, Vereniging van Waterbouwers, Cumela en Rijkswaterstaat.